Hoa Lư vương phủ cao sang
Phận nàng phi tử phũ phàng đắng cay
Nữ nhân lòng dạ ai hay
Đa đoan, nham hiểm, mưu dày, kế sâu.
Từ Hoàng Liên Sơn đến kinh đô Hoa Lư, lộ trình xuyên qua những dãy núi cao vượt mây xuống vùng chuyển tiếp nước non giao hòa, đường đi gập ghềnh trắc trở, tiết trời biến đổi từng ngày, đoàn rước dâu cứ ậm ạch tiến lên, người người đều mong mỏi sớm nhìn thấy cổng thành Hoa Lư. Ròng rã suốt một tháng hơn, cô dâu vương phi chưa kịp xuống khỏi núi Khau Phạ đã ngã bệnh suốt đến tận ngày vào được thành nội.
Ngọc Trúc nằm bất động suốt cuộc hành trình, chịu đựng cơn đau nhức thấu xương ngày đêm tra tấn, bất kể là lúc ở trên xe ngựa hay lúc nghỉ đêm ở đình làng. Vì giữ bí mật chuyện mình bị phế võ công, nàng phải uống thuốc độc giả bệnh, hòng qua mắt đám người rước dâu của triều đình; lại vì che giấu thân phận Mị Nương giả mạo, nàng phải học tiếng nói và phong tục tập quán của người Khau Phạ từ ả thị nữ gian tế của Trần Gia Bang là Tiểu Hoa. Thể xác rã rời, trí lực hao tổn, tinh thần Ngọc Trúc suốt một tháng ấy lại chồng chất thêm nặng nề cùng tuyệt vọng, đến khi tới được phủ đệ của Nhân Trí Vương thì nàng thật sự đổ bệnh.
Lại nói về Trần Linh, sau khi đưa dâu đến trạm Hoàng Liên trót lọt, hắn phải vất vả chặn đứng mọi nguy cơ từ các môn phái bang hội khác, nhằm bảo toàn cho em gái yên lành đến Hoa Lư. Trần Linh lẽ ra không phải lo xa, vì đoàn rước dâu của triều đình toàn tay cao thủ, các môn phái lớn trong Đại Cồ Việt dù tò mò về Man Thiện Bí Kíp cũng phải dè chừng nhóm cao thủ ấy lẫn tội danh phản nghịch. Tuy vậy, vẫn có những kẻ ngông cuồng ngạo mạn, xem phép vua thua lệ làng, không chút kiêng dè với triều đình, trước hết phải kể đến đám người của Linh Cung Thập Nhị Giáp.
Thật may cho Trần Linh, Linh Cung tuy có rất nhiều cao thủ, nhưng chung quy vẫn là một đám ô hợp từ khắp các môn phái. Cung chủ Đào Khanh tỏ ra không mấy mặn mà với việc trấn áp đám đàn bà con gái dưới trướng, các phu nhân của y thường xuyên bất hòa, bọn họ chưa kịp đến được Đạo Lâm Tây đã tự chia năm xẻ bảy, kẻ thì chạy xuống Mộc Châu, người thì bỏ về châu Ái. Trần Linh cơ bản là chẳng cần động đến một binh một tốt để đối phó.
Tránh được Linh Cung rồi, khi đi đến địa phận Phong Châu, hắn lại đụng độ đám người của Tản Viên sơn phái. Tản Viên là một trong bốn môn phái lớn mạnh và lâu đời nhất ở Đại Cồ Việt, gồm Tản Viên, Hải Đông, Thạch Hà và Sơn Tây. Vừa khéo Trần Linh cũng từng có thời là đệ tử núi tản Viên, biết rất rõ tứ đại cao thủ của bọn họ là Mãnh Hổ, Hùng Xà, Bạch Tượng, Phượng Hoàng, trong số đó chỉ có Phượng Hoàng mới thực đáng lo ngại. Lần này núi Tản Viên cử người đi thăm dò đoàn rước dâu, có lẽ vì hạn chế rắc rối với triều đình nên chỉ cử Mãnh Hổ cầm đầu, cả võ công lẫn mưu trí của tên này đều vào loại kém cỏi nhất nhóm bộ tứ. Phát hiện được hành tung của đám người dưới trướng Mãnh Hổ, Trần Linh chỉ việc cho thuộc hạ gây rối nội bộ đối thủ bằng cách giở đúng bài bản Thạch Ngọc Trảo của núi Tản; vì đa số con em hoàng tộc và quân cấm vệ của triều đình là đệ tử Tản Viên sơn phái, cả bọn Mãnh Hổ đụng độ Trần Gia Bang mà cứ nghĩ gặp phải quân triều đình nên hoang mang tan tác hết cả.
Đến khi còn cách Hoa Lư chỉ vài chục dặm đường, một thế lực thù địch thứ ba xuất hiện, tuy hành động đơn lẻ nhưng nổi tiếng quỷ diệu, tà đạo đứng ngoài hết thảy các môn phái. Một người phụ nữ vận y phục nâu, tóc dài để xõa, mặt bôi than đen, hiên ngang cầm trường kiếm đứng chắn ngay giữa con đường dẫn vào thành Hoa Lư. Khúc đường ấy cách nội thành vài chục dặm, xung quanh không có làng mạc sầm uất, nhưng lại là con đường thuận lợi nhất dẫn đến Hoa Lư, nơi mà đoàn rước dâu chắc chắn sẽ đi ngang qua. Khi Trần Linh vừa trông thấy ả, liền kinh tâm động phách nhận ra chính là nữ quỷ chuyên đi rạch mặt phụ nữ, có ngoại hiệu Hắc Diện phu nhân, võ công nổi tiếng lợi hại đến độ có thể một mình đánh gục hơn mười cao thủ. Thoạt tiên, Trần Linh đốc thúc toàn bộ thuộc hạ tấn công, nhưng mụ ta quả nhiên dùng toàn những chiêu thức lạ lùng quái dị, đấu với cả bọn Trần Linh hồi lâu mà vẫn bình chân như vại. Trong lúc Trần Linh không ngớt lo sợ người của triều đình phía sau sẽ bắt kịp, thì Hắc Diện phu nhân bất ngờ tung đòn hiểm, đả thương toàn bộ thuộc hạ Trần Gia Bang. Đoạn, ả cười khẩy đầy khinh bỉ, nói:
- Hôm nay dằn mặt các người tới đây thôi! Các người cứ về bẩm lại với Lê Thám, ta sẽ đến thăm phi tử của hắn sau!
Nói rồi, vụt một cái, ả đã cao chạy xa bay ngoài vài chục trượng. Trần Linh thở phào nhẹ nhõm, biết ngay Hắc Diện phu nhân nhầm đám người của y là đoàn tiền trạm của triều đình, nên chẳng dại gì đuổi theo để chuốc thêm mất mặt.
Nhờ sự can thiệp ngầm của Trần Gia Bang mà nhóm cao thủ hộ tống đoàn rước dâu không tốn chút sức lực nào. Ngọc Trúc an toàn về tới Nhân Trí Vương phủ, nhận đạo thánh chỉ sắc phong nàng làm Ngọc phi. Thoạt nghe hai chữ “Ngọc phi”, nàng không khỏi giật mình chột dạ, mỹ hiệu ấy lại có đúng chữ “Ngọc” trong tên thật của nàng. Biết rằng đó không phải hiểm nguy chực chờ mà chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên, nàng lại tự cảm thán trước cảnh đời đưa đẩy, hệt như số phận Ngọc phi kia từ đầu đã bị tạo hóa định đoạt dành cho nàng vậy.
Người trong vương phủ hết thảy đều đối với Ngọc Trúc rất phải phép, chỉ trừ duy nhất Nhân Trí Vương Lê Thám. Nàng những tưởng, mình đường xa vạn dặm đến Hoa Lư làm vương phi, lại do đích thân Đại Hành hoàng đế ban hôn, dù thực tâm không ưng thuận, Nhân Trí Vương cũng phải đối đãi với nàng theo đúng danh nghĩa. Ngờ đâu, từ khi về phủ đến giờ đã ròng rã sáu tháng, qua cái Tết Ất Dậu rồi mà nàng vẫn chưa một lần nhìn thấy phu quân của mình. Ngày này qua tháng nọ, Ngọc Trúc cứ yên vị làm vương phi, muốn đi đâu trong phủ thì đi, muốn làm gì thì làm, nhưng chỉ có hai điều nàng phải luôn tuân phục: một là không được tự ý bén mảng đến nơi ở của Nhân Trí Vương ở phía đông vương phủ, hai là mỗi tháng chỉ được ra ngoài phủ một lần cùng với hơn mười thị vệ bảo hộ. Tình cảnh đó khiến Ngọc Trúc tuy vào phủ làm nội gián nhưng lại không thu thập được tin tức gì. Nàng nhẫn nại chờ đợi, chờ từ tháng tám năm trước đến giữa tháng hai năm nay, vẫn chưa một lần nhìn thấy bóng dáng Lê Thám.
Sau một thời gian, kiên nhẫn của nàng cũng sớm tiêu tan, nàng đành phải sai Tiểu Hoa chủ động dò la tin tức, mới hay ở phía đông vương phủ còn có một Trân phi nữa, tuổi cũng xấp xỉ Lê Thám, được gả cho y năm mười tám tuổi, tính đến nay đã được hơn mười năm. Trân phi tên thật là Dương Thị Hoa, là người xuất thân từ họ tộc của Đại Thắng Minh Hoàng Hậu Dương Thị (1). Nàng ta và Lê Thám quen biết nhau từ nhỏ, thanh mai trúc mã tình sâu nghĩa nặng. Có lẽ vì quá yêu thương Trân phi mà Lê Thám không cưới thêm thứ thiếp, nạp thêm Mỵ Nương tộc Khau Phạ làm phi chỉ là miễn cưỡng tuân lệnh vua.
Từ khi biết thân phận mình ở vương phủ không hơn không kém mấy thứ đồ nội thất chỉ để trưng bày, lại nghĩ Trần Linh dứt tình dứt nghĩa ném nàng vào đây cũng chỉ xem nàng như một loại mồi nhử, Ngọc Trúc không ngừng nuôi ấm ức trong lòng, tự trọng mỗi ngày lại cảm thấy như bị chà đạp. Thực chất, Trần Linh không hề tin chuyện người Khau Phạ nắm giữ Man Thiện bí kíp, nội gián của hắn là Đỗ Hòa ở Hoàng Liên Sơn đã hơn bốn năm vẫn không đánh hơi được manh mối nào liên quan đến tin đồn. Trái lại, Trần Linh luôn cho rằng, có một thế lực nào đó đã phát hiện tung tích Man Thiện bí kíp, cố ý giương đông kích tây, tung tin đồn đánh lạc hướng các môn phái khác, dẫn dụ họ lên tận đạo Lâm Tây xa xôi để rảnh tay chiếm đoạt Man Thiện Bí Kíp mà không bị cản trở. Hắn đã có thể nghĩ được như vậy, hoàng tộc họ Lê càng không phải tay vừa. Hôn lễ giữa Nhân Trí Vương và Mỵ Nương chỉ là một phép thử để triều đình nhận ra những môn phái thật sự đáng ngờ – chính là những kẻ từ đầu đến cuối im hơi lặng tiếng trước hôn lễ náo nhiệt này. Để loại bỏ triều đình khỏi cuộc truy tìm, Trần Linh đã vất vả đi trước đón đầu, nhận diện và loại bỏ những môn phái và cao thủ như Tản Viên, Linh Cung và Hắc Diện phu nhân khỏi danh sách đáng ngờ, mặt khác hắn cũng dùng chính em gái mình làm nội gián để nắm bắt tình hình từ hoàng tộc họ Lê thông qua Nhân Trí Vương Lê Thám. Nói về Lê Thám, y từ lâu đã được xem là không có đối thủ ở Đại Cồ Việt. Luận về võ công, người có thể đánh bại Lê Thám chỉ có Tam Hậu Phùng Gia của Sơn Tây Võ phái và trang chủ Ngô Định của Mộc Hương sơn trang; một người đã chết từ lâu, ba người kia lại chẳng mấy khi rời khỏi Đường Lâm. Còn nếu bàn về sở học, Lê Thám lại được biết đến như là tri kỷ của hai bậc thánh tăng thông thái bậc nhất là Vạn Hạnh và Khuông Việt (2). Triều đình muốn có Man Thiện bí kíp, nhất định phải tin dùng Lê Thám; Trần Linh muốn có Man Thiện bí kíp, nhất định phải đề phòng Lê Thám. Thế nhưng, Trần Linh dù có tính toán kỹ lưỡng đến đâu, cũng không thể ngờ tới chuyện Lê Thám nhất quyết không để cho Mỵ Nương – Ngọc Trúc tiếp cận y, bước đầu trong kế hoạch cài nội gián của Trần Linh xem như đã thất bại thảm hại.
Trong khi chuyện mật thám vẫn còn khiến hắn phải nhức đầu nhức óc, Tiểu Hoa đã kịp lẻn ra ngoài mật báo thêm tin tức xấu: Hắc Diện phu nhân đã tìm đến tận cửa điện chỗ Ngọc Trúc cư ngụ. Một buổi tối nọ, Tiểu Hoa định trốn đi do thám vương phủ, vừa đặt chân khỏi ngưỡng cửa, liền bất thình lình trông thấy một bóng đen theo ánh trăng đổ dài trên nền đất. Cô ta giật mình ngó dáo dác, gần như ngay lập tức, cái bóng cũng biến mất. Tiểu Hoa bèn đem chuyện ấy nói với Ngọc Trúc. Suốt đêm hôm sau, hai người không ai dám ngủ. Đến giữa khuya, không thấy gì khác lạ, Ngọc Trúc mới sai Tiểu Hoa thử ra ngoài xem. Tiểu Hoa mở cửa quan sát hồi lâu, khoảng sân tĩnh lặng phía trước khiến cô thở phào nhẹ nhõm, nhưng khi cô quay ngược trở vào nội điện, đã thấy Ngọc Trúc nằm bất tỉnh trên sàn, cái bóng tức thì lướt qua, để lại một giọng thì thào ma quái rõ là của đàn bà trước khi mất hút vào màn đêm:
- Hôm nay ta đùa đấy thôi! Sáng mai mê dược tan, cô ta sẽ tỉnh lại.
Kể từ đó, gần như đêm nào bà ta cũng lượn qua lượn lại trước của phòng Ngọc Trúc, buộc lòng Tiểu Hoa phải khóa kín cửa ngay sau hoàng hôn. Trần Linh được tin mật báo, bèn đốc thúc thuộc hạ theo dõi vương phủ gắt gao hơn.
…
Hôm nay đã là cuối tháng hai, trời vừa chập tối, Tiểu Hoa như thường lệ định đi khóa cửa phòng, đột nhiên Ngọc Trúc lên tiếng ngăn cản:
- Khỏi khóa nữa! Ta đã có chủ ý!
Tiểu Hoa kinh ngạc nói:
- Không được! Bang chủ đã dặn…
Ngọc Trúc không muốn nhiều lời, cũng không muốn nghe con hầu của mình đem Trần Linh ra dọa, bèn gặt phắt đi:
- Ở đây ta là chủ nhân! Đêm nay bất luận mụ ta làm gì, ngươi cũng đừng can thiệp. Chờ đến khi ta tháo trâm cài tóc ném xuống đất thì hãy lớn tiếng báo động là được!
Tiểu Hoa mím môi tỏ thái độ miễn cưỡng rồi lặng lẽ quay vào. Ngọc Trúc cũng không màng giải thích gì thêm, tự mình lên giường nằm chờ đợi, thỉnh thoảng lại hé mắt nhìn xuống sàn điện in bóng sáng của hoa văn khoét rỗng trên cửa gỗ theo ánh đuốc ngoài hành lang hắt vào. Đã nhiều tháng rồi nàng không cách nào gặp được Nhân Trí Vương, đêm nay định bụng sẽ lợi dụng chính Hắc Diện phu nhân để gây náo động, buộc y phải xuất hiện trước mặt nàng.
Đúng nửa đêm, có một bóng đen lập lòe hắt vào che khuất bóng sáng của những hoa văn tinh xảo trên sàn. Ngọc Trúc nhẹ nhàng bật dậy, bình thản đẩy cửa bước ra ngoài, cái bóng lập tức biến mất, thay vào đó là bóng đen của chính nàng. Tiểu Hoa cũng vội bám theo ngay phía sau. Ngọc Trúc thong thả bước ra đến giữa khoảng sân trống trải trước điện, quay đầu nhìn một lượt khung cảnh mờ nhạt xung quanh dưới ánh sao và ánh đuốc từ hành lang hắt lại. Lính canh phòng trong vương phủ đi tuần chủ yếu ở khu vực phía đông, chỗ của Ngọc Trúc lại ở phía tây, thị vệ gần đây chỉ có chừng mười người, lại thường đi dọc hành lang, cách phòng nàng những vài chục trượng. Sau khi đã yên trí rằng xung quanh không có ai khác, Ngọc Trúc bèn hắng giọng cất tiếng:
- Giả thần giả quỷ! Đến cũng đã đến rồi, sao không dám ra mặt?
Đêm khuya thanh vắng, đến tiếng lá rơi còn có thể nghe thấy, người luyện võ có thính lực rất tốt, lời của Ngọc Trúc hẳn nhiên lọt được vào tai Dắc Diện phu nhân, ả ta liền phi thân từ trên nóc điện xuống đất. Trong nháy mắt, chỉ sau một âm thanh tiếp đất rất nhỏ, ả đã vụt đến đứng ngay trước mặt Ngọc Trúc, cách nàng vừa vặn đúng một sải tay. Dưới ánh sáng mờ nhạt của đêm không trăng, nàng nhìn thấy ả dáng người mảnh mai, tóc dài để xõa, tay không cầm vũ khí, mặt cũng không bôi đen, dung mạo kiều diễm, tuổi vừa ba mươi. Nếu ở vào cách đây mười năm, dung nhan ấy đến độ hai mươi, thì ngay cả Ngọc Trúc và Mỵ Nương có lẽ cũng chỉ bằng được một nửa. Khi Ngọc Trúc vẫn còn ngẩn người kinh ngạc, ả đã cười khẩy, ghé sát mặt nàng, nói:
- Vương phi của Nhân Trí Vương quả là bản lĩnh hơn người, lại thêm dung nhan không tệ, sao vẫn thất sủng?
Ngọc Trúc cố giữ cho hơi thở đều đặn, im lặng nhìn vào cặp mắt đen láy của ả, lòng ngờ vực không biết có phải là Hắc Diện phu nhân hay không. Ả ta cũng im lặng đánh giá nàng, một hồi sau mới nói tiếp:
- Ta với ngươi đấu vài chiêu xem ai hơn ai!
Ngọc Trúc bật cười chua chát, nói:
- Ta không biết võ công!
Ả lắc đầu, gằn giọng:
- Nói láo! Dựa vào cốt cách của cô, ta không tin là cô không biết!
Ngọc Trúc nhếch miệng đáp:
- Biết thì có biết, nhưng bị phế đi rồi!
Ả liền tỏ ra tiếc nuối, tặc lưỡi nói:
- Phí quá! Phí quá! Vậy mà mấy tháng qua ta cứ tưởng cô phải có gì hay ho cơ đấy!
Ngọc Trúc nhếch mày, trở giọng chán nản:
- Đừng làm mất thời gian của nhau! Cô quanh quẩn ở đây cả tháng nay là vì cái gì?
Ả lùi lại mấy bước, quét mắt nhìn Ngọc Trúc từ trên xuống dưới, ám muội đáp:
- Vì Man Thiện bí kíp!_Ả đưa tay che miệng cười giễu cợt xong lại nói _ Vì nhan sắc của cô!
Ngọc Trúc nghe ả nhắc đến nhan sắc, biết ả chính là Hắc Diện phu nhân, nét mặt lập tức sa sầm. Ả cười ha hả mấy tiếng, thương hại nhìn nàng, nói:
- Cô từ Khau Phạ đến nên chắc vẫn còn chưa biết! Ta bình sinh rất ghét phụ nữ đẹp, đến đây trước hết là để rạch mặt cô, tiện thể muốn hỏi cho ra lẽ, Man Thiện Bí Kíp có thực là đang ở Khau Phạ hay không? Lẽ ra, ta đã tặng cô vài nhát dao trên mặt từ lâu rồi, nhưng ngặt nỗi phu quân cô lại chưa từng đoái hoài đến cô, nên ta mới kiên nhẫn đợi đến khi hắn sủng ái cô rồi, ta mới hủy dung mạo để cô nếm mùi bị bỏ rơi. Như vậy thú vị hơn nhiều!
Ngọc Trúc bất giác đưa tay chạm vào khuôn mặt, Hắc Diện phu nhân càng lấy đó làm khoái trá, bèn cười lớn thêm một tràng nữa. Ngọc Trúc vội bỏ tay xuống, dũng khí khi nãy đã bay mất vài phần, nàng cố ghìm cho giọng không run lên, nói:
- Mặt ta cô không ưa thì cứ rạch, đừng chờ Nhân Trí Vương sủng ái ta. Hắn sẽ không phí thời gian gặp ta đâu!
- Tại sao lại vậy?_Ả ngờ vực chau mày, hỏi.
Ngọc Trúc cười nhạt, đáp:
- Hắn lấy ta về là vì tộc Khau Phạ chịu giao Man Thiện bí kíp làm của hồi môn. Giờ đã có bí kíp, hắn gặp ta làm gì nữa!
Ả vừa xua tay vừa cười nhạt, nói:
- Cô nói láo! Trên đời này làm gì có đàn ông nào không thích phụ nữ đẹp! Cho dù từ đầu là vì Man Thiện bí kíp hắn mới lấy cô về, nhưng vừa khéo lại được vợ đẹp, không lẽ hắn lại chịu nhắm mắt cho qua?
Ngọc Trúc thấy ả quan tâm tới chuyện nàng bị thất sủng còn hơn cả Man Thiện bí kíp, trong bụng quả thật cũng có vài phần tự ái, bèn lựa lời đưa đẩy cho qua chuyện:
- Vì hắn đã có một người vợ còn xinh đẹp hơn ta!_Đoạn, nàng chồm đến, làm bộ chăm chú đánh giá diện mạo ả, nhếch miệng cười nói_Xem chừng còn đẹp hơn cô nữa đó!
Ngọc Trúc chỉ trong nháy mắt đã nói dối đến hai lần, đầu tiên là bịa chuyện Man Thiện bí kíp làm của hồi môn, sau lại bịa chuyện Trân phi cực kỳ xinh đẹp. Nàng chưa từng nhìn thấy Trân phi, giờ lại tâng bốc Trân phi là để khích tướng. Quả nhiên, Hắc Diện phu nhân liền thay đổi thái độ, khó chịu hỏi:
- Cô ta ở đâu? Sao ta không biết!
Ngọc Trúc cười mỉa, nói:
- Nàng ta ở phía đông vương phủ, đó cũng là nơi cất giấu Man Thiện bí kíp. Vương gia cho người canh phòng cẩn mật. Man Thiện bí kíp và Trân phi kia đều là báu vật của hắn, sao hắn có thể dễ dàng để người ngoài muốn biết là biết được!
Ả nghe vậy càng tò mò hơn, nhưng chợt phát hiện có điều bất ổn, bèn định thần lại nói:
- Chỗ cất giấu báu vật của chồng mà dễ dàng nói với người ngoài như thế, thảo nào cô bị thất sủng!
Ngọc Trúc ngó lơ sang chỗ khác, làm bộ hờn giận nói:
- Cũng chẳng cần đến nước này hắn mới bỏ bê ta!
Hắc Diện phu nhân bèn bật cười khoái trá, nói:
- Bọn trẻ ranh các cô! Chẳng qua cô muốn đẩy cái vạ rạch mặt qua cho Trân phi nên mới đem Man Thiện bí kíp ra lừa ta.
Ngọc Trúc vờ như bị bắt trúng tâm ý, vội vùng vằng bao biện:
- Cô…cô nói không đúng! Chỉ là…chỉ là ta hận…ta hận Man Thiện bí kíp khiến ta phải chịu khổ. Còn Trân phi kia…
Hắc Diện không màng nghe hết, tiến đến sát bên Ngọc Trúc, chộp giữ cánh tay phải của nàng, nói:
- Mặc kệ cô! Theo ta đến phía đông phủ! Nếu không đúng như lời cô nói thì đến cái mạng cô cũng chẳng còn, đừng nói gì tới dung mạo!
Rồi ả ôm ngang hông Ngọc Trúc chỉ bằng một tay, lao đi vun vút trong đêm.
Chú thích:
(1) Đại Thắng Minh Hoàng Hậu: Tức thái hậu Dương Thị, hay trong văn học còn gọi là thái hậu Dương Vân Nga. Bà làm hoàng hậu của Đinh Tiên Hoàng, sau lại làm hoàng hậu của Lê Đại Hành, dân gian còn gọi là hoàng hậu hai triều.
(2) Vạn Hạnh, Khuông Việt: Hai nhà sư, nhà văn hóa lớn của nước ta thời Đinh-Tiền Lê đến đầu thời Lý.
